Tác giả: Tô Huệ
Hầu như mình làm nhiều công ty hoặc tư vấn nhiều dự án đều có một cái chung là gần như các BOD chỉ biết đến cái muốn cái cần mà quên đi cái giá trị cốt lõi mình cần là gì.
Sau sự kiện Covid 19 năm 2020 đánh dấu bắt đầu một kỷ nguyên con người phải dịch chuyển và thay đổi cách thức vận hành mới.
Chúng ta đang sống ở một kỷ nguyên mà một sự dịch chuyển hay thay đổi nhỏ đều có khẳ năng gây đổ vỡ và hiệu ứng domino toàn cầu. Mỗi sự kiện có một ảnh hưởng với những sự kiện còn lại, và ảnh hưởng thường không lộ ra bên ngoài. Kinh doanh và những nỗ lực khác của con người cũng là những hệ thống.
Chúng cũng bị giới hạn bởi những màng ren vô hình tạo bởi các hành động tương quan, thường mất hàng năm để hoàn toàn thể hiện tác động đến nhau. Vì tự chúng ta là một phần của màng ren đó, việc nhìn tổng thể sự thay đổi càng khó gấp đôi. Thay vào đó, chúng ta có xu hướng tập trung vào hình ảnh từng phần riêng lẻ của cả hệ thống, và tự hỏi tại sao vấn đề sâu sắc nhất của chúng ta dường như không bao giờ có thể được giải quyết.
Phương Tây đã áp dụng nguyên lý thứ năm để thay đổi vận hành tái tạo tổ chức học tập, Phương Đông nếu nhìn từ tư duy hệ thống thì không gì ngoài dụng Dịch bởi bộ ba tam tài và ngũ hành.
Bộ tam tài đầu tiên cần xác định là:
1. Giá Trị cốt lõi
2. Sứ mệnh
3. Tầm nhìn
Mỗi tổ chức là tập hợp những con người và quy tụ sức mạnh nội tại được phát huy đầy đủ với quá trình tương tác và vận dụng khẳ năng với bên ngoài. Cho nên doanh nghiệp tồn tại thật sự trên thị trường là nhằm nâng cao và mang lại những chất giá trị nhân sinh phục vụ cho đời sống xã hội.
Nói cách khác doanh nghiệp có thể tạo ra sự khác biệt hết sức đặc trưng cho cuộc sống, không chỉ đơn thuần từ những dịch vụ hay sản phẩm cung ứng, mà còn chủ yếu từ những giá trị và ý nghĩa nhân bản lẫn nhân văn mà các sản phẩm dịch vụ ấy mang lại cho con người nói riêng và cho cộng đồng nói chung.
Cho nên nhất thiết nếu một doanh nghiệp lập ra không biết được giá trị hay sứ mệnh mình để làm gì ngoài chuyện kiếm tiền cho bản thân thì nó cũng không có cái giá trị gì để tồn tại lâu dài. Cái này chỉ cần nhìn thực tế vào các doanh nghiệp kinh doanh không có tính cam kết, không có giá trị lõi , mọi sự tô vẽ hào nhóng cũng sẽ sớm tiêu tan. Đại gia nào ngàn tỷ thì chết càng thảm.
Số 1 là quan trọng nhất mới đến 2 và 3. Và bạn cần bám chắc vào số 1. Hầu như ai cũng biết 3 cái này và công ty nào cũng có nhưng không ai thấy nó quan trọng hết và đặt cho có.
Giá trị cốt lõi xác định bạn là ai. Bạn là người thì phải có tình yêu, sáng tạo, đoàn kết… và từ đó sẽ có sứ mệnh và tầm nhìn ở mỗi giai đoạn phát triển. Giá trị cốt lõi của công ty sẽ hình thành dẫn nên văn hoá của 1 công ty. Cái văn hoá mới làm công ty trường tồn.
Thứ 2 công ty sẽ vận hành theo 1 bộ ngũ hành là 5 yếu tố cốt lõi đại diện cho 5 chiến lược quản trị của doanh nghiệp đó là
1 Sản Phẩm – sản xuất – Kim
2. Marketing – Thuỷ
3. Bán hàng – Mộc
4. Xử lý đơn hàng Hoả
5. Chăm sóc khách hàng – Thổ
Trong khâu marketing, triển khai bán hàng, nếu các hoạt động này diễn ra một cách khoa học, thuận lợi thì sẽ sinh ra dòng lợi nhuận dồi dào – tượng trưng cho hành Thủy – tức Kim sinh Thủy.
Lúc này, công ty bắt đầu tạo ra được nguồn vốn nhiều hơn và sẽ có ý định mở rộng thị trường, bành trướng thương hiệu – đại diện cho hành Mộc – tức Thủy sinh Mộc.
Khi công ty bắt đầu bước vào thời kỳ mà sự năng động, sáng tạo, nhiệt tình lên ngôi để hướng tới mục tiên phát triển và mở rộng hơn nữa – đây là những yếu tố tượng trưng cho sức nóng của hành Hỏa – tức Mộc sinh Hỏa.
Theo đà phát triển, công ty sẽ có điều kiện để tích lũy, tăng thêm diện tích đất đai, số lượng văn phòng, quy mô nguồn nguyên vật liệu và nhân lực, cũng như tài sản, vốn liếng – tượng trưng cho hành Thổ – tức Hỏa sinh Thổ.
Chu kỳ của hoạt động kinh doanh cũng tuân theo các nguyên lý tương sinh của học thuyết ngũ hành. Bởi vậy nên sự cân bằng giữa các hành sẽ là một trạng thái lý tưởng cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Nếu hành nào đó quá vượng hoặc quá suy cũng chưa chắc đã tốt. Ví dụ Thủy – được đại diện bởi dòng tiền mà suy thì sẽ khó sinh Kim, vậy thì các hành khác cũng bị ảnh hưởng, hay nói cách khác thì công việc kinh doanh sẽ gặp khó khăn.
Một ví dụ khác nữa là nếu Mộc quá vượng sẽ sớm làm Thủy suy yếu, hay nói cách khác nếu tìm cách đẩy nhanh tốc độ phát triển và bành trướng thương hiệu một cách chóng vánh thì tài sản, vốn liếng sẽ sớm hao hụt, như thế thì Mộc cũng sớm bị ảnh hưởng và lại ảnh hưởng tới sự tương sinh của ngũ hành.
Hoặc khi công ty đang ở thế thịnh, động lực phát triển, sự sáng tạo đang lên cao – ứng với hành Hỏa – thì người lãnh đạo không nên lấy đó làm tự mãn mà chểnh mảng việc thúc đẩy hành Thổ – đầu tư, gia tăng các nguồn lực.
Nếu bạn lấy khách hàng là Trung tâm chính là con người là trung tâm. Khi các hành này vận hành bạn sẽ nhìn nó từ bên ngoài 1 cách tổng thể. Cái bộ tam tài kia bạn đặt vào trung tâm. Và với hệ thống này bạn cần có 1 hệ thống vận hành dựa trên công nghệ càng tốt nhưng phải hiểu cái căn bản.
Nhiệm vụ của người điều hành là để cho hệ thống vận hành một cách trơn tru và cái vòng tròn sẽ lớn dần. Nhưng lớn dần đến 2 lúc nào đó sẽ chuyển đổi mô hình sinh trưởng, tức tạo ra mô hình chạy và công ty mẹ chỉ là 1 đội Back end hỗ trợ. Đây là mô hình thứ 5 trong cuốn sách trong ảnh ( Tái Tạo Tổ Chức).
Nhưng để đạt mô hình đó cần có những mô hình mẫu test để chọn ra 1 mẫu chuẩn rồi nhân lên sẽ cực kỳ nhanh.
Thực tế set-up mới 1 cty này và đi theo mô hình như trên sẽ nhanh và dễ hơn là tái cấu trúc. Tái cấu trúc đầu tiên bắc đầu với Tam Tài (Giá trị cốt Lõi, sứ mệnh, tầm nhìn). Tầm nhìn càng xa thì đi càng chậm và chắc. Tầm nhìn càng xa thì sứ mệnh càng lớn.
Công ty cũng là 1 thực thể sống như con người nên cứ để mục tiêu giá trị cốt lõi là Người: Yêu thương, sáng tạo, dũng cảm, đoàn kết.
Hầu hết các cty đều theo những giá trị Phần con là Tham, Sân Si. Đó là đạt lợi nhuận cao hơn, giết chết đối thủ, thâu tóm thị trường, và tăng trưởng liên tục và muốn trường tồn.
Và muốn những thứ không thuộc vào nền tảng thì sớm muốn cũng sụp đổ. Cuối cùng sự lớn mạnh thật sự bền vững của một tổ chức doanh nghiệp cần có ba tính chất tương hòa cộng thông, cộng tưởng, cộng tồn.
Cộng thông: là thiết lập cách vận hành nhất quán và thông suốt của hệ thống vận hành tổ chức doanh nghiệp.
Cộng tưởng là thúc đẩy việc cùng nhau phấn đấu cho một chí hướng chung, những khao khát và những đòi hỏi được sẽ chia.
Cộng tồn là cần thiết cho việc thực thi, bởi sự hợp sinh, hiệp lực của tất cả mọi tác nhân liên quan, nhằm thực hiện hóa những chiến lược phát triển của doanh nghiệp, để kiến tạo nên một tiền đồ được cùng nhau mong muốn, dựa trên sự chia sẽ đồng lòng của một hệ tư tưởng triết lý quan niệm hoạt động trong kinh doanh và kinh tế.
Việt Nam là một đất nước sinh ra từ chữ Tình nên mô hình kinh doanh của Việt Nam không thể nào ôm rập khuôn các mô hình phương Tây, vì nó sớm thì muộn cũng sụp đổ, nhìn về cách nền kinh tế thế giới vận hành thì hiểu, nếu thật sự ai hiểu được kinh tế đi lên định hướng xã hội chủ nghĩa đừng chấp vào chính trị mà hãy hiểu nếu chúng ta kinh doanh vì cộng đồng bền vững vì một mục tiêu chung thì chúng ta sẽ khác về cách thức hành động.