Vùng đất này là thủ đô của nền văn minh Âu Lạc, là tỉnh trung du thuộc vùng Đông Bắc Bộ, cửa ngõ lên vùng Tây Bắc. Đây là nơi giao lưu của ba con sông lớn: sông Đà, sông Lô và sông Thao.
Phú Thọ còn được biết là đất của chè. Từ xa xưa, chè Tai Mèo của xã Thọ Sơn, huyện Tam Nông đã được ghi trong sách Vân Đài loại ngữ. Tục uống chè độc đáo trên quê hương đất Tổ được lưu truyền bao đời: “Chè Mai Miếu, điếu Vi Sơn, rượu Hạ Bì, men Tòng Lệnh”.
Phú Thọ thực sự là cái nôi đầu tiên của Việt Nam hình thành và phát triển cây chè, chế biến chè theo hướng công nghiệp ngay từ thời Pháp thuộc. Sau này Phú Thọ cũng thu hút đầu tư nước ngoài vào ngành chè từ rất sớm, năm 1997 đã có liên doanh chè Phú Bền vào huyện Thanh Ba, Hạ Hòa, Đoan Hùng. Tiếp là liên doanh chè Phú Đa vào hai huyện Thanh Sơn và Tân Sơn vào đầu thế kỷ 21.
Vị trí địa lý: Phú Thọ là một tỉnh thuộc vùng Đông Bắc Bộ. Thành phố Việt Trì là trung tâm hành chính, kinh tế chính trị văn hoá giáo dục của tỉnh, cách trung tâm thủ đô Hà Nội 100 km.
- Phía Tây giáp tỉnh Sơn La và tỉnh Yên Bái
- Phía Nam giáp tỉnh Hòa Bình
- Phía Bắc giáp tỉnh Tuyên Quang
Diện tích toàn tỉnh: 3.534,6 km²
Dân số: 1.463.726 người (Năm 2019)
Diện tích trồng chè: 15.728,11 ha (Cục Chế biến và Phát triển thị trường Nông sản, 2020)
Sản lượng & Năng xuất:
Theo số liệu thống kê năm 2017. Sản lượng đạt 154.700 tấn chè búp tươi/năm. 70% sản lượng dùng chế biến chè đen, còn lại 30% sản lượng là chè xanh và chè chất lượng cao khác. Có hai doanh nghiệp phát triển bền vững lâu đời là Công ty Chè Phú Đa và Công ty Chè Phú Bền và trên 50 doanh nghiệp cùng trồng chế biến và xuất khẩu.
Thông tin khác
Thời kỳ Pháp thuộc, năm 1918, người Pháp đã thành lập Trạm Nghiên cứu Nông lâm nghiệp Phú Thọ, trực thuộc Nha Nông chính để nghiên cứu phát triển cây chè tại vùng đất này. Đến năm 1925, nhà máy chè đầu tiên ở Đông Dương tại Phú Hộ đã đi vào hoạt động. Nhà máy sử dụng máy phát điện nồi hơi nước và dây chuyền thiết bị chế biến trà đen của Anh.
Sau năm 1954, Bộ Nông lâm nghiệp của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tiếp quản duy trì nghiên cứu và trồng chủ yếu là cây chè và cây sơn. Đến năm 1962 được đổi tên thành Trại thí nghiệm chè Phú Hộ. Năm 1984, Trại thí nghiệm chè Phú Hộ sáp nhập Viện Nghiên cứu Cây công nghiệp, Cây ăn quả và Cây làm thuốc thành Viện Nghiên cứu Cây công nghiệp và Cây ăn quả.
Năm 1988 lại tách ra theo hướng chuyên cây thành Viện Nghiên cứu Chè Phú Hộ – trực thuộc Tổng Công ty Chè Việt Nam.
Tại xã Phú Hộ, thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ có 250 hec-ta đất là nơi đặt trụ sở chính của Viện. Diện tích đất này phục vụ cho công tác nghiên cứu khoa học, hiện đang lưu giữ tập đoàn quỹ gen của 170 giống chè, 273 giống cây ăn quả (13 loài), 300 giống lúa cạn, gần 150 giống cao su và một số mẫu giống các cây trồng quý hiếm khác trong vùng, được thu thập trong và ngoài nước.
Ở Phú Thọ cây chè được trồng khắp các gò, các đồi gắn liền với tên làng tên xã như: Chè Thái Ninh – Thanh Ba, Chè Đồng Lũng – Hạ Hòa, Chè Tiêu Sơn, Chè Lũng Bô, Lũng Sở, Chè Minh Nông – Việt Trì, Chè Mai Miễu – Thanh Thủy,. và đầu thế kỷ XX, chè Thanh Ba – Hạ Hòa lên ngôi.
Trong những năm gian khó của thời bao cấp, những phong trà gói trong giấy điều mang nhãn hiệu: Thanh Hương, Thanh Tâm, Hồng Đào… của nhà máy hè Phú Thọ đã đi khắp miền Bắc, nó là một thứ nhu yếu phẩm không thể thiếu trong gói hàng Tết cho mỗi gia đình.
RỪNG CỌ, ĐỒI CHÈ PHÚ THỌ
(Tựa theo bài của Phạm Quang Vinh)
Phú Thọ Rừng Cọ, đồi chè
Cây chè đã có từ thời xa xưa.
Đồi chè Phú Thọ mênh mông
Rừng Cọ Phú Thọ, nhìn trông xanh rờn.
Đồi chè vẻ đẹp mê hồn
Mầu xanh mướt mát, tâm hồn đắm say.
Phú Thọ rừng Cọ bạt ngàn
Cảnh quan ấn tượng, gió ngàn lao sao.
Lá cọ trong gió đẹp sao
Nan quạt thổi mát, trời cao trong lành.
Phú Thọ nổi tiếng Viện Chè
Từ thời Pháp thuộc, trồng chè xanh tươi.
Đội Năm ông tổ Tân Cương
Mang giống Phú Thọ, về “Cương” gieo trồng.
Đến nay đất Thái nhiều chè
Thơm ngon nổi tiếng, Danh Trà Thái Nguyên.
Chè “Thọ” chưa ngon bằng “Nguyên”
Những đồi chè đẹp, còn nguyên hồi nào.
Đồi chè cây cọ cao cao
Chiếc ô xòe tán, che dâm vườn Chè.
Những đồi bát úp bao la
Đường con uốn lượn, nhìn xa tuyệt vời.
Phú Hộ, Long Cốc, Cẩm Khê
Vùng chè bát ngát, nhìn mê lòng người.
Chè “Hạc” Phú Thọ năm nao
Nổi tiếng trong nước, tiếng vang thương trường.
Đến nay nhiều xã làm chè
Làng nghề truyền thống, phất chè đi lên.
Mong chè đất tổ tiến lên
Làm chè cung tiến vua Hùng thơm ngon.
Xứng danh đất chè trăm năm
Chè “tổ” danh tiếng, tiếng tăm lưu truyền!.
Google