Theo ghi chép của cô Hoàng Thị Ngọc Thương – con Bà Nguyễn Thị Thanh giáo viên Trường Nữ Công Học Hội Huế (1926-1945). Tất cả đều được nghe kể lại và viết lại để thêm chút kiến thức thời xưa
Ở kinh đô Thành Nội Huế có một hồ sen nổi tiếng của cung đình đó là Hồ Tịnh Tâm. Hồ được xây dựng kỳ mỹ, có bậc thang bằng đá úi, có nhà thủy tạ để chiều chiều hoàng hậu và các cung phi ra hóng mát, ngắm sen nở vào mùa khai Hạ….
Hồ Tịnh Tâm nghiêm cấm rất chặt chẽ, chỉ có đội Thượng Thiện mới được phép ra vào công sự.
Khi mùa sen nở. Cứ chiều tối, đội Thượng thiện lại đem trà xanh ra ủ vào lòng hoa… để có thứ Trà Sen tuyệt hảo.
Còn những chiếc lá sen xanh tươi, to lớn là những chiếc thau “vĩ đại” hứng những hạt sương móc long lanh như thủy tinh… được gom lại để lấy nước nấu trà.
Chọn Sen đã vậy, triều đình nhà Nguyễn chọn riêng vùng đất An Cựu để trồng lương thực tiến cung như gạo Gie, chè xanh…
Vườn chè xanh khi ra đọt non chọn ty 1 và ty 2, ngắt về đem hấp chín rồi xe thủ công đọt chè thành cọng nhỏ rồi để lên sàn tre sấy khô. Tuyệt đối không được phơi nắng, không sấy nhiệt mà chỉ để khô tự nhiên.
Khi đã có trà xanh nguyên chất khô, đợi lúc hoàn hôn xuống đội Thượng Thiện sẽ đem ra trà xanh ra hồ Sen để ủ. Họ tìm những bông hoa sen lớn, già nhưng chưa nở… tách từng cánh hoa Sen khi đến gương sen có nhị vàng, bỏ trà xanh vào lòng hoa để nhị sen vàng ủ cho thơm trà rồi túm cánh hoa buộc lại. Đó là giai đoạn ủ trà.
Đợi đến đúng giờ Ngọ hôm sau, họ lại chèo thuyền ra hồ, cắt hết hoa sen đang ủ trà đem về, mở lòng hoa sen để lấy trà đã ủ hương qua đêm và ngắt tất cả nhị vàng của hoa Sen.
Trộn chung nhị Sen vàng vào trà xanh đã ủ suốt đêm qua để khô tự nhiên độ 3 ngày là có Trà Sen tuyệt hảo thứ thiệt dùng trong cung đình.
Nhị Sen vàng của hoa Sen là hương liệu quí nhất để ướp trà Sen. Trà Sen là thức uống cao sang cầu kỳ dâng lên các vị vua chúa ngày xưa.
Trà Sen Cung Đình chỉ để Phụng Vua
Sáng sớm, trước khi Ngự thiện, Thái giám sẽ pha trà và dâng Vua.
Thường thường Vua chỉ độc ẩm để tĩnh lặng hay bình tâm thưởng thức hương vị trà Sen…. cũng có lúc tìm hứng thơ tứ.
Đôi khi Vua cần có tri kỷ để tâm sự, cùng đối ẩm với Hoàng Hậu hay một vị cận thần, một giảng quan mà Vua yêu mến.
Trà Sen Cung Đình làm cầu kỳ, quí hiếm không dùng cho việc chiêu đãi, tiệc tùng và không thể ban lộc tập thể chỉ có độc ẩm và đối ẩm.
Độc ẩm
Chén trà nhỏ thanh tao
Hương thơm thật ngọt ngào
Tĩnh lặng ngồi độc ẩm
Tri kỷ có là bao!
Thơ Hoàng Thị Ngọc Thương
Google