Hà Giang, mảnh đất địa đầu cực Bắc của Việt Nam, nơi có khí hậu quanh năm mát mẻ, không khí trong lành, địa hình hiểm trở, nhưng rất kỳ vĩ, có núi cao, cao nguyên và cả thung lũng nên nhiều sông suối. Thiên nhiên đã kỳ tạo cho Hà Giang nhiều thắng cảnh hùng vĩ, ngoạn mục như cao nguyên Đồng Văn, đỉnh Tây Côn Lĩnh, núi Cô Tiên, cổng trời Quản Bạ, đỉnh Mã Pì Lèng, cột cờ Lũng Cú – nơi đỉnh đầu của Tổ quốc, … Cùng nhiều sản vật nổi tiếng như hoa quả, dược liệu quý và không thể thiếu cây chè shan tuyết lá to. Những cây chè hàng ngàn năm tuổi mọc thành rừng trên đỉnh núi đá đã được các nhà khoa học chứng minh là những cây chè shan thủy tổ.
Giống chè ở đây là giống chè Shan Tuyết là to. Có nhiều vùng chè cổ thụ mọc tự nhiên thành rừng.
Vị trí địa lý: Tỉnh Hà Giang nằm ở cực bắc Việt Nam
- Phía Đông giáp tỉnh Cao Bằng
- Phía Tây giáp các tỉnh Yên Bái và Lào Cai
- Phía Nam giáp tỉnh Tuyên Quang
- Phía Bắc giáp châu tự trị dân tộc Choang và Miêu Văn Sơn thuộc tỉnh Vân Nam và địa cấp thị Bách Sắc thuộc khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Diện tích toàn tỉnh: 7.929,5km²
Dân số: 854.679 người (Năm 2019)
Diện tích trồng chè: 20.353,39 ha (Nguồn Cục Chế biến & Phát triển thị trường Nông sản, 2020)
Sản lượng & Năng suất: Đang cập nhật
Thông tin khác:
Trà Hà Giang có tên gọi là trà mạn (trà chi) nổi danh truyền lại bao đời như trà Bó Đướt, Cao Bồ (Vị Xuyên), trà Lũng Phìn (Đồng Văn), trà Phìn Hồ (Hoàng Su Phì), trà Ngâm La (Yên Minh). Tất cả còn ghi lại trong câu ca dao:
“Làm trai biết đánh tổ tôm
Uống chè mạn hảo, ngâm Nôm Thúy Kiều.”
Đặc điểm của trà mạn Hà Giang để càng lâu càng tốt. Cánh trà to, nước trà có màu vàng sậm như nắng mùa thu, trà để lâu năm nước chuyển màu đỏ, càng để lâu uống càng thanh, càng mát.
Trà mạn ít chát, không gây mất ngủ và hương trà kém nên kết hợp ướp hương hoa rất hợp. Xưa trà mạn của Hà Giang đã nổi tiếng khắp nơi trong và ngoài nước. Trà Hà Giang xuất khẩu rất nhiều qua Vân Nam để làm trà Phổ Nhĩ – trà ép bánh, về xuôi thì dùng trà mạn hoặc ướp hương hoa.Trà ép bánh là loại trà đặc biệt của vùng đất này, nhưng trà ép bánh được sản xuất từ nguồn nguyên liệu là trà shan tuyết cổ thụ, giống lá to và dày với hàng trăm năm tuổi tại vùng Cao Bồ, Vị Xuyên, Hà Giang cho phẩm chất tốt nhất.
Trà Hà Giang không chỉ được biết đến là: Trà mạn, trà dược – Phổ nhĩ, trà lam, trà chít và cao trà mà còn nổi tiếng và lưu truyền tới nay với huyền thoại “Chè Chốt”, chè của các anh bộ đội trên cao điểm 1509 thuộc xã Thanh Thủy, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang. Một điều đặc biệt tại điểm cao này có hai cây chè shan Tuyết cổ thụ to lớn nhưng đến năm 1984 thì bị pháo của Trung Quốc bắn gục.
CHÈ SHAN TUYẾT CAO BỒ, HÀ GIANG
Chè Shan đặc sản Hà Giang
Cao Bồ mát mẻ, chè Shan rất nhiều.
Cao Bồ thuộc huyện Vị Xuyên
Mười một thôn bản, đâu đâu cũng chè.
Đường vào khúc khủy quanh co
Qua bao nhiêu suối, mà lo sa lầy.
Mưa to không có lối vào
Nước lũ tràn về, suối ào dâng cao.
Nơi đây dân tộc người Dao
Chăm chỉ làm ruộng, hái chè đủ ăn.
Nuôi thêm con lợn, con gà
Nhà nhà ổn định, chẳng nghèo như xưa.
Làm chè phát triển hơn xưa
Sào gas, máng héo, khác xưa rất nhiều.
Chè Shan búp tuyết tuyệt vời
Nguyên liệu rất tốt, để làm chè ngon.
Nhưng mà kỹ thuật rất “non”
Trà ngon rất ít, do “non” tay nghề.
Chủ yếu làm dạng chè phơi
Trung Quốc mua hết, chẳng ngơi lúc nào.
Họ về làm Phổ Nhĩ thôi
Giá cao gấp mười, lãi ôi thôi rồi.
Điều kiện chỉ có thế thôi
Chè phơi dễ bán, giá cao, lượng nhiều.
Mong sao Trung Quốc mua nhiều
Bà con phấn khởi, thu nhiều tiền hơn.
Cây chè xóa đói, giảm nghèo
Cất nhà, mua “Ô tô”, chẳng nghèo nữa đâu.
Cao Bồ chè sạch non cao
Nhà nhà sao chè, mong sao đổi đời.